Nie każdy jest zainteresowany godzinami nadliczbowymi. Warto jednak wiedzieć, że istnieje powód, przez który szef może zmusić się do zostania po godzinach. Jedną z przesłanek, na którą powołują się pracodawcy, którzy wydają polecenie pracy nadliczbowej są tak zwane szczególne potrzeby pracodawcy. Warto zatem dokładniej przyjrzeć się temu zagadnieniu. Poznaj, czym są szczególne potrzeby pracodawcy
Praca w godzinach nadliczbowych
Praca w godzinach nadliczbowych to działalność, która jest podejmowana przez pracownika ponad obowiązujące go normy czasu pracy. Ponadto, pod tym pojęciem rozumie się również przedłużony wymiar czasu pracy, który wynika z obowiązującego dla danego pracownika systemu oraz rozkładu czasu pracy. Praca w godzinach nadliczbowych jest szczegółowo opisana w przepisach prawa, w tym w Kodeksie pracy. Zgodnie z jego zapisami praca w godzinach nadliczbowych może wynikać z konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej, która ma na celu ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, a także ochronę mienia, środowiska lub konieczność usunięcia awarii. Drugą z przesłanek opisanych w artykule 151 Kodeksu pracy są szczególne potrzeby pracodawcy.
Warto wiedzieć, że praca w godzinach nadliczbowych jest inaczej płatna. Powinno zostać to zawarte w podpisanej umowie o pracę. Jeżeli nie ma takiej adnotacji – należy brać pod uwagę Kodeks pracy. W przypadku godzin nadliczbowych wykonywanych w nocy, niedzielę lub święta, a także w dniu wolnym od pracy – przysługuje nam 100% wynagrodzenia. Jeżeli jest inaczej – na przykład pracodawca wyznacza nadgodziny po naszej standardowej pracy – jest to 50% wynagrodzenia. Warto również zaznaczyć, że możemy się ubiegać o rekompensatę nie tylko w formie pieniężnej. Możemy również wypełnić specjalny wniosek, w którym wyrażamy chęć otrzymania urlopu w zamian za przepracowane nadgodziny. Jest to możliwe. W zależności od tego, co nas satysfakcjonuje, możemy wybrać dowolny sposób wynagrodzenia.
Według Kodeksu Pracy godzin nadliczbowych nie może być więcej niż 150 w roku kalendarzowym. Na tą ilość warto zwrócić uwagę, gdyż pracodawcy często zapominają o tej informacji.
Pracy w godzinach nadliczbowych nie można odmówić. Istnieją jednak pewne wyjątki i są to:
- pracownicy młodociani
- kobiety w ciąży
- pracownicy opiekujący się dzieckiem w wieku do lat 4
- osoby posiadające zwolnienie lekarskie nie dopuszczające ich do pracy w nadgodzinach
- pracownicy, u których występują objawy choroby zawodowej
- osoby niepełnosprawne
Są to najpopularniejsze powody, gdy możemy odmówić pracy w godzinach nadliczbowych.
Szczególne potrzeby pracodawcy
W doktrynie oraz orzecznictwie za szczególne potrzeby pracodawcy przyjmuje się okoliczności wyjątkowe, nadzwyczajne oraz odbiegające od zwykłych potrzeb. Niemniej jednak ustawodawca nie określił konkretnie na czym te szczególne potrzeby pracodawcy miałyby polegać. Jest to zatem dość trudne do stwierdzenia, a jak wiadomo niesie ze sobą poważne konsekwencje, które przekładają się na czas pracy podwładnych oraz harmonijną pracę przedsiębiorstwa. Z uwagi na to, że szczególne potrzeby pracodawcy mają dotyczyć sytuacji nadzwyczajnych oraz różniących się od tych, które mogą występować na co dzień, nie mogą być one podyktowane na przykład wzrostem liczby zamówień i koniecznością ich realizacji. Ponadto, przyjmuje się, że tego typu szczególna praca w tak zwanych nadgodzinach powinna mieć zawsze charakter nieplanowany.
Sprawdź również: Jak zacząć zarabiać przez internet?
Ocena szczególnych potrzeby pracodawcy
Ocenę czy dane potrzeby pracodawcy mają charakter szczególny dokonuje on sam. W przypadku, w którym stwierdza się konieczność pracy w godzinach nadliczbowych pracodawca wydaje stosowne polecenie, które może wydać w jakiejkolwiek formie. Należy jednak pamiętać o tym, że zgodność z przepisami prawa wydanego przez pracodawcę polecenia pracy w godzinach nadliczbowych oceniać może inspektor pracy w toku zarządzonej kontroli. Ponadto, kwestie te możemy rozstrzygać w toku postępowania przed sądem pracy. Należy podkreślić, że pracodawca, który wydaje polecenie pracy w godzinach nadliczbowych, przy braku ku temu uzasadnionych przesłanek narusza przepisy o czasie pracy. Opisuje to Kodeks Pracy, który muszą przestrzegać pracownicy, ale również nasi przełożeni.
Szczególne potrzeby pracodawcy – podsumowanie
Warto znać swoje prawa i obowiązki. Bez takiej wiedzy pracodawca może nas oszukać. Należy czytać kodeks pracy oraz umowę, którą podpisujemy. Niestety we współczesnym świecie nie każdy jest uczciwy, dlatego też możemy później żałować wyboru miejsca pracy. Praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkowa, jednakże istnieją określone zasady, których przestrzegać musi przede wszystkim pracodawca. Szczególne potrzeby pracodawcy istnieją i należy się do tych przepisów stosować. Jednakże należy też znać swoje prawa i wiedzieć, co nam się należy. Każde działanie pracodawcy niezgodne z prawem warto zgłaszać do Państwowej Inspekcji Pracy. Tak, aby następnego pracownika nie oszukano w żaden sposób.
